Oqsillar (yoki proteinlar) organizmdagi muhim vazifalari;

1. Qurilish (struktura) vazifasi

Oqsillar organizmning to’qimalari va hujayralarining asosiy qurilish materiali hisoblanadi.

2. Fermentativ (katalitik) vazifa

Amilaza – og’izda kraxmalni parchalaydi.
Pepsin – oshqozonda oqsillarni parchalashda ishtirok etadi.

3. Transport vazifasi

Masalan:
Gemoglobin – qonda kislorod tashuvchi oqsildir.
Albumin – qonda suv va turli moddalar muvozanatini ushlab turadi.

4. Gormonal vazifa

Ba’zi gormonlar oqsil tabiati kasb etgan bo‘lib, ular organizmdagi biologik jarayonlarni boshqaradi. Masalan:
Insulin – qondagi glyukoza miqdorini tartibga soladi.
Glukagon – glyukozani chiqarishni boshqaradi.

5. Himoya vazifasi

Oqsillar immun tizimida muhim rol o‘ynaydi. Masalan:
Antitanachalar (immunoglobulinlar) – organizmni virus va bakteriyalardan himoya qiladi.
Fibrinogen – qon ivishida ishtirok etadi.

6. Energiya manbai

Zarur hollarda oqsillar energiya manbai sifatida ishlatiladi (1 gramm oqsil ~ 4 kkal energiya beradi), lekin bu asosiy vazifasi emas.

7. Harakatni ta’minlash

💪 Ba’zi oqsillar mushak qisqarishini ta’minlaydi. Masalan:
Aktin va miozin – mushak tolalarining asosiy qismlari.

https://t.me/sanepidqom_qarshitum